بررسی اثر تغییرات قیمت بر رفاه خانوارهای شهری به تفکیک دهکهای درآمدی و گروههای کالایی
محورهای موضوعی : اقتصاد کار و جمعیت
محمد رضا آرمان مهر
1
(استادیار اقتصاد دانشگاه صنعتی شاهرود)
آسیه فذهمندمنش
2
(کارشناس ارشد علوم اقتصادی دانشگاه پیام نور مشهد)
کلید واژه: E31, طبقه‌بندی JEL: D31, I31. واژگان کلیدی: تورم, درآمد معادل, سیستم مخارج خطی, تغییرات جبرانی, یارانه,
چکیده مقاله :
هدف این مقاله ارزیابی اثرات رفاهی ناشی از افزایش قیمت هشت گروه کالایی است. این تحقیق در میان دهک های مختلف درآمدی خانوارهای شهری ایران با روش سیستم مخارج خطی و با استفاده از تغییرات جبرانی در دوره زمانی 1392-1372 با بهره گیری از داده های سری زمانی صورت گرفته است. نتایج نشان داد به طور کلی، افزایش قیمت باعث کاهش رفاه بیشتری در دهک های درآمدی پایین نسبت به دهک های ثروتمند می شود؛ اما با افزایش قیمت یک گروه کالایی (و ثبات قیمت دیگر گروههای کالایی) آسیب پذیرترین دهک درآمدی از نظر کاهش رفاه متفاوت است. بر اساس نتایج پیشنهاد می شود کمیّت و نحوه پرداخت یارانه به دهک های درآمدی متفاوت باشد، همچنین در آزادسازی قیمت ها با توجه به تورم ایجاد شده، توجه ویژه به گروه های کم درآمد صورت گیرد.
This study has assessed the welfare effects based on increasing in the price of eight commodity groups. This research has been accomplished among Iranian urban households of different income deciles in terms of linear expenditure system via using Compensating Variations in the period 1372-1392 by time series data. The results indicate that the increasing in prices leads to decreasing the welfare of lower income deciles rather than the higher income deciles, but with rising price a group commodity(and stability of prices of other commodity groups) in terms of reduced welfare, the most vulnerable income deciles is different. Based on the results, it is suggested that the amount and type of subsidy to the income deciles must be different, and special attention must be paid to low-income groups in the liberation of prices due to inflation.
منابع
- امینی، صفار، فخرحسینی، سیدفخرالدین (1387). حداقل معیشت در مناطق شهری و روستایی کشور و استان کردستان. فصلنامه مدلسازی اقتصادی، (5): 94-114.
- بهبودی، داوود، حکمتیفرید، صمد (1391). بررسی اثرات رفاهی تعدیل قیمت حاملهای انرژی بخش خانگی به تفکیک دهکهای هزینهای. فصلنامه مطالعات اقتصاد انرژی، 9 (33): 31-51.
- بهمنی، مجتبی، اصغری، حسن (1388). برآورد تابع تقاضای خوراک خانوارهای روستایی با استفاده از سیستم تقاضای تقریبا مطلوب ( ). مجله توسعه و سرمایه، 2 (3): 131-149.
- پی.آر.چی.لیارد. والترز (1377). تئوری اقتصاد خرد. ترجمه: عباس شاکری. نشر نی: تهران.
- تودارو، مایکل (1378). توسعه اقتصادی در جهان سوم. ترجمه: غلامعلی فرجادی. کوهسار، چاپ سیزدهم: تهران
- حکمتی فرید، صمد؛ فیضی، سلیمان؛ سعادت، نفیسه(1395). تاثیر افزایش قمیت گروههای مختلف کالایی بر رفاه خانوارهای روستایی کشور بر مبنای سیستم مخارج خطی، فصلنامه مدلسازی اقتصادی، 10 ((1)33): 106-89
- خسروی نژاد، علیاکبر (1384). ارزیابی تغییرات رفاهی مصرفکنندگان ایرانی با استفاده از شاخص‌های هزینه زندگی. موسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی: تهران.
- خسروی نژاد، علیاکبر (1388). اندازهگیری اثرات رفاهی حذف یارانه کالاهای اساسی بر خانوارهای شهری ایران. پژوهشنامه بازرگانی، (50): 1-31.
- خسروی نژاد، علی اکبر، هاشمی، ابوالقاسم (1374). سیستم مخارج خطی؛ الگوی تقاضای خانوارهای شهری در ایران. مجله اقتصاد، (4): 74-92.
- راغفر، حسین، سرخهدهی، فاطمه (1390). شناسایی خانوارهای نیازمند در طرح هدفمندکردن یارانهها با وجود نابرابری اطلاعاتی. فصلنامهرفاهاجتماعی، 11 (43): 181-207.
- زمانزاده، حمید، شاهمرادی، اصغر (1391). برآورد خطوط فقر در ایران بر اساس بعد خانوار. فصلنامه تحقیقات مدلسازی اقتصادی، (6): 1-18.
- سپهوند، مهرداد (1375). بررسی و پیشبینی رفتار مصرفی خانوار شهری در ایران بر مبنای مدل . مجله روند، 7 (22): 46-63.
- سهرابی، فاطمه، حسین زاده، جواد، دشتی، قادر (1390). برآورد سیستم تقاضا برای گروه اصلی کالاهای خوراکی خانوارهای شهری در ایران با استفاده از سیستم تقاضای معکوس. مجله تحقیقات اقتصاد کشاورزی، 3 (4): 17-37.
- شهابی، علی، محمدی، تیمور، شاکری، عباس، عبداله میلانی، مهنوش (1394). بررسی اثر تغییر قیمتها بر توزیع درآمد و رفاه در مناطق شهری. فصلنامه مدلسازی اقتصادی، 9 (1): 25-47.
- عباسیان، عزت اله، نسرین دوست، میثم (1391). اقتصاد رفاه، چاپ اول. نورعلم: تهران.
- فلاحی، فیروز، محمدزاده، پرویز، حکمتی فرید، صمد (1392). بررسی آثار رفاهی افزایش قیمت گروههای کالایی در خانوارهای شهری کشور. مجله تحقیقات اقتصادی، 48 (2): 131-150.
- فطرس، محمدحسن، معبودی، رضا (1389). رابطه بین نابرابری درآمد و نابرابری مخارج مصرفی. فصلنامه رفاه اجتماعی، 11 (40).
- کفائی، سید محمدعلی، نصیری، حسین (1388). معرفی و برآورد دو شاخص جدید نابرابری توزیع درآمد برای ایران: جینی تک پارامتری و اتکینسون- جینی. پژوهشنامه اقتصادی، (39).
- متوسلی، محمود، صمدی، سعید (1378). شناخت جنبههای اقتصادی سیاستهای کاهش فقر. مجله تحقیقات اقتصادی، (55)، 65-98.
- متوسلی، محمود. (1382). توسعه اقتصادی: مفاهیم، مبانی نظری، نهادگرایی و روششناسی. سمت: تهران.
- مکیان، سید نظام الدین، سعادتخواه، آزاده (1390). اندازهگیری حداقل معاش با استفاده از سیستم مخارج خطی مطالعه موردی: جامعه شهری استان یزد (برنامههای سوم و چهارم توسعه). فصلنامه پژوهشهای رشد و توسعه اقتصادی، 2 (5): 46-68.
- واریان، هال (1378). تحلیل اقتصاد خرد، چاپ دوم. نشرنی: تهران.
- هندرسون، جیمز.م.، کوانت، ریچارد ا. (1381). تئوری اقتصاد خرد تقرب ریاضی. ترجمه م. قره باغیان، ج. پژویان، چاپ سیزدهم. موسسه خدمات فرهنگی رسا: تهران.
- Barten. A.P. (1969). Maximum likelihood estimation of a complete system of demand equations. European Economic Review, 1: 7-73.
- Blundell, R. & Pistaferri, L. and Preston, I. (2008). Consumption inequality and partial insurance. American Economic Review, 98(5): 1887–1921.
- Ghahremanzadeh, M. & Ziaei, M. (2014). Food Price Change and its welfare impact on Iranian Households. International Journal of Agricultural Management and Development, 4 (4): 313-323.
- Leyaro, V. & Morrissey, O. & Owens, T. (2010). Food price changes and consumerwelfare in Tanzania 1991-2007. Centre for Research in Economic Development and International Trade (CREDIT). No. 10/01
- Loughrey, J. & O donoghue, C. (2011). The welfare impact of price changes on household welfare and inequality 1999-2010. IZA, No. 5717.
- Murphy, E. & Garvey, E. (2008). The inadequacy of cost of living indices based on subjective preferences: An ethical and methodologica critiquel. International Review of Applied Economics, 22 (6): 745-754.
- Shimeles, A. (2010). Welfare analysis using data from the international comparison program for Africa. African Development Bank, Tunis, Tunisia, NO. 122.
- Wood, B. & Nelson, C. & Nogueira, L. (2011). Welfare evaluation of food price increases in Miexico or Poverty effects of food price escalation: The importance of substitution effects in Mexican households.
_||_